Από ενεπίγραφες βάσεις και ενσφράγιστες κεραμίδες που φέρουν το όνομα «Αρτέμιδος», στάθηκε δυνατή η ταύτιση του ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος
Τα λείψανα του Ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στην Αμάρυνθο ανακάλυψε, έπειτα από 100 και πλέον χρόνια έρευνας, ομάδα αρχαιολόγων της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας.
Τα παραπάνω αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, που σημειώνει ότι «κατά τη διάρκεια των εργασιών του καλοκαιριού 2017, ανοίχθηκαν τομές στον χώρο που περιβάλλεται από τις στοές, στις οποίες εντοπίστηκε ο πυρήνας του ιερού, αποδεικνύοντας ότι πρόκειται πράγματι για το Ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος».
Κατά τις φετινές ανασκαφές, ωστόσο, βρέθηκαν κάποιες ενεπίγραφες βάσεις και ενσφράγιστες κεραμίδες που φέρουν το όνομα «Αρτέμιδος», κάτι έδωσε τη δυνατότητα στους αρχαιολόγους να ταυτοποιήσουν το ιερό της Αμαρυνθίας Αρτέμιδος, καθώς οι εν λόγω επιγραφές αναφέρονται σε αναθέσεις στη θεά Αρτέμιδα, στον αδελφό της Απόλλωνα και στη μητέρα τους Λητώ».
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί, ότι η ύπαρξή του ναού είναι γνωστή από το 10ο βιβλίο του έργου του Ρωμαίου γεωγράφου Στράβωνα.
Από τον 19ο αιώνα, οι αρχαιολόγοι προσπαθούσαν να εντοπίσουν το συγκεκριμένο ιερό, αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό, παρά τις πολλές υποθέσεις, εξαιτίας της λανθασμένης ένδειξης της απόστασης στο κείμενο του Στράβωνα.
Όπως ορθά απέδειξε ο καθ. Ντένις Κνέπφλερ, ιστορικός και επιγραφικός στο Πανεπιστήμιο του Νοοϊσατέλ στην Ελβετία και στο Collège de France, το Ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος δεν βρισκόταν σε απόσταση 7 στάδια (δηλ. 1,5 χλμ.) από την πόλη της Ερέτριας, όπως αναφέρει ο Στράβων, αλλά σε απόσταση 60 στάδια (δηλ. 11 χλμ.)
Ο ναός αποτελεί και το μέρος όπου κατέληγε κάθε χρόνο η λατρευτική πομπή που ξεκινούσε από την ευημερούσα εμπορική πόλη της αρχαιότητας, την Ερέτρια.
Εκεί οι πιστοί συμμετείχαν στους ετήσιους εορτασμούς προς τιμήν της Αρτέμιδος, της αδάμαστης θεάς του κυνηγιού όπως περιγράφεται στην ελληνική μυθολογία.
Η Άρτεμις λατρευόταν ως η προστάτιδα θεά της Αμαρύνθου, της πόλης που πήρε το όνομά της από έναν άνδρα με καταγωγή από την Ερέτρια, ο οποίος κατά το θρύλο είχε γοητευτεί από τη θεά.